Mujin Nikho Masapen ana Kiman dan

Tulha Nisim 4 nikho a Kuki Inpi makaina a kikhop na a chun Pate ahen khat in achesa Sept.13, 1994 kum a Sahnit Ni ana mandan'u asei in tunin ka Facebook friend ho kom'a share kahin bol nom'e. Anoija hin ama sei tobang thim chun kamelchih kham kham hin sei inge, seikhel aumkhah le neihin sudih mai uvin.
Sept.13, 1993 kum nilhah lam chun Joupi a isopi hou kitha thu chu Imphal a um Eimi ho kom ahung lhung tan, Eimi Veng ho chu kakikhom uvin, KSO leh adang dang ho makai na in thilong phong in thiding-hinding jong gel lou'in kana kalsong tauve. Hiche phatlai chun athi-amang aum leh Pu Tongkhojang kom'a hin thusoh ahung lhung masapen ji'e. Hitia chu aman eihin khop jiuva bolthei thei kibolji ahi.
Joupi a thilong phong a kache uchun, gelsang in thilong ana tam in, amelset dan chu tijat-lujat aum leove. Hiche seh jong chu hilouvin Kho adang phabep a jong mi ijat hamkhat melse tah a akitha thu chu kahin ja pai kit tauve.
Sept.13, 1993 nikho masang jong hin athi-amang ana umsou sou tan, hinlah hiche nikho a tobang lom hin thilong ana kiphong kha naipon, hijeh hin mitin lungthim chu aseije jong aum thei tapoi. Kitha na amelset cheh cheh phat chun hiche hi phate a iseikhom lou'u akhoh tai tin ajing nikho Sept.14, 1993 nikho chun Eimi Veng lamkai ho jouse chu Haosa upa ho jaona in kahung kikhom tauve.
Hiche Sept.14 nikho chun numei-chapang, asi-asen khenlou a hitia thina-manna ito jing uhi amelse val tai, hijeh chun kithi cheh jong leh Sept.13 nikho itamthi nipen'u hi SAHNIT NIKHO in mang tau hite tin kahung kiphatsah tauve.
Hitoh kilhon chun akumkit Sept.13, 1994 nikho chun amasapen a din SAHNIT NIKHO chu mangdin kahung kigong tauvin ahi. Kaman dan uchu hiti hi ahi: September 1994 chan chun mithi jat 700 (ja sagi) val ana lhing tan, hijeh chun athi jouse a ding tin thikong (coffin) 700 val kasem uvin, athite insung miho jouse jong kakou uvin, ama ama thikong cheh ahung ki-op diuvin kahetsah uve.
Hetding khatchu Kuki Inpi Manipur (KIM) jong kithah chohing pan, hahsa genthei jeng akihi jeh in thikong chujat semna ding paisa chu hahsa ma ma ahi. Hijongleh vangphat umtah in Pu Tongkhojang in insah na dia akoi thingpeh tampi ana umkha in hiche hochu kana mangcha uve. Aman jong itlou hel in eina phalpeh uve.
Hitichun thikong (coffin) semthu 700 val chu Polo Ground ah kahin polut uvin, athi-amang ho insungmiten jong ama ama sopiho thikong cheh chu Nampon akhu uvin, akapi uvin, kappum in a-op tauve. Hiche nikho a Polo Ground a Nam mite Kana-le-Maona chu pan gala jousen tuchan in aki haimil thei tapoi.
Hiche nikho a mipi kikhomdoh jat chu Lakh ni (sang jani) vel kahiuvin, Manipur in statehood ahin mu a kipat a mi kitam khopdoh napen hinailai inte.Hitichun thikong hochu poh a Phaisung a kijot ding kahin ti tauvin ahileh kadimlha jeng uve.
Chutia thikong pum a kijot ding kahung kigot uchun Manipur Chief Minister Rishang Keishing chu anom tapon, kijot vang kijot uvin lang thikong vang puhihbeh uvin tin ataotho tai (NB: PR umlaitah hiding dan ahi). Hitichun phat sotpi Lamkai hotoh kihouna aum jou in Thikong pulou in mipi asang-aja a sim chu Phaituolpi sung ah kahung kijot tauve.
Hiche nikho Nampi kijot na chu vangphat umtah in BBC jaona in vannoi muntin a thuso hon ahin sodoh tauvin ahileh hichun India government jong ahung kindot bep in thil umdan ho neokhat ahin vetsui pan dan in akilange. (...)
Ipichu hileh chulai a Nampi kilungto dan, khatle khat aki kingailut dan, chule athi-amang hojong koichom umlou a ana kiki khohsah to dan chu tukhang a hi lhadai deu deu dan in akilang tan potnat um kasa lheh jeng’e. (...)
Kum hijat SAHNIT NI ihin mannung uva Government in donse a ei-neilou uhi 1994 kum a ana kibol tobang chun akibol khabehlou khat bolkit leuhen vannoi attention i-draw thei diu ham tin kagel'e.(...)
PS: Hiche thumun chomcha hi Pate khat houlim nakhat a kamelchih thei kham kham kahin jihdoh son ahijeh in alhinglou, chule adihlou jong umkha maithei ahin, kingaithem ute. Ajehchu hiche hi factual presentation ahi pon, 1994 kum a BLACK DAY masapen ana kimandan, chule Nampi ana kilungkhat dan chu khangthah ten igeldoh thei nading uva kahin tahlang mai mai ahi. Pathen in i-Nampiu eihung vilkit tau hen.

(Written on Sept.12, 2017)

Comments

Popular posts from this blog

Mukt Shabd Journal: Is it a Fake Journal?

What have the Meiteis Benefitted through this Conflict?

Narcissistic and Capricious Leadership: Do the Meiteis change their Leaders like one changes clothes?