Mipi ho thudih a ipui jing-u hinam?—Gay Rights movement a kon mitvet khat

Tukum sung Film kavetkhah ho lah-a ‘The Imitation Game’ hi hatah a lungthim kikhelna eipe khat ahi. Hiche film ahin Morten Tyldum Director ahi in, actor minthang Benedict Cumberbatch chu British cryptanalyst Alan Turing role in akichem in ahi. The Imitation Game ahin Vannoi Gallen nina a mi poimo tah ana hi Alan Turing chu Homosexual ahijeh a thina anato lo na, chule kum tampi jouva British Lengnu in ngaidam anachan thusim muthei ahi.

 Vannoi umdan hi ivet leh Chihgilna lam a mihem akhantou jing dungjui in mihemte lunggel jong akikhel jing in; hiche hi Houthu lam’a jong kicheh tah a muthei ahijing’e. Adeh in Lhumlam gam ho ivet leh Christian akon a Hou-neilou/Atheist (Pathen aumpoi tia tahsan ho) apunbe jing keo hilou in masang a Bible in aphallou a ana kigel ho jong ol ol in ahung kipom pan tai.

 Vetsahna thei tampi lah-a khatchu tunaicha May 22, 2015 nikho a Ireland gam’a Nu-le-Nu ahilouleh Pa-le-Pa kichen thei nading a mipi Vote lhahna (referendum) ana um; ajing May 23 a Vote ana kisim chu ahi. Hiche referendum hi Vannoi thusim a mipi (popular vote) in Same-sex marriage (Numei-le-Numei chule Pasal-le-Pasal kichen thei nading a) phatsahna apeh amasapen ahi nalaiye.

 Ireland gam’a Christian hi 2011 kum chun 90.44 percent ahi in, Roman Catholic seh seh 84.16 percent tobang ahiuve. Hitobang Christian tamna gam’a Transgender ho ja’na akipeh thei hi eiho ding a detmo theitah khat chu ahi. Thuso hon ana seina uva Ireland a Catholic Church (Houlamkai) ho thuneina hi hatah in akhe tan, hitia Houlamkai ho thusei mipi in ahin donselou nahi Church ho a natoh dihlou (scandal) tampi hetdoh a ahung umjeh jong ahi atiuve. Geldoh thei khatchu

Homosexuality hi 2009 kum’a chu legalised ana kibol ahitan, Christian Hou toh kitohlou a kigel Abortion (Numei naovop hon thi nathei dammo na aneiteng Nao suhlhah theina right) vang akikham nalaiye. Chule Republic of Ireland a ‘Taoiseach’ (Prime Minister) Enda Kenny jengjong hi Homosexual ahiye.

 Gay Rights, ahilouleh Transgender ho thu hi achesa kum phabep masang a kipat chun Lhumlam gam ho ah hatah in ahung machal in, Country ijat hamkhat in hetpehna ana nei tauve.

 India jeng in jong mihem hi Numei le Pasal (Male and Female) seh seh um a ana gel chu ahinkhel in ‘Others’ kiti khat jong ahin umsah tai. Hiche a ‘Others’ kiti hohi eihon alhangpi a ‘Homo’ tia ihet-u Pasal hija Numei lungthim nei, chule Numei hija Pasal lungthim pu ho (agom lam a LGBT tia kihe ho) seina a kimang ahi. Hiche toh kilhon hin Themjilna mun phabep in jong Toilet (Pasal leh Numei a keo hitalou in) ‘Others’ ho a ding in jong achom in asempeh pan tauve. Hinlah India ahin LGBT ho hetpehna aumtah vang in Numei-le-Numei chule Pasal-le-Pasal kichen nathei ding phalna vang Supreme Court in 2013 kum chun ana khah in ahi.

 Gay Rights, Gender Studies, chule Feminism kiti ho hi hatah a ahung machal toh kilhon in LGBT ho thu jong ahung machal jing in, tuhin Vannoi gam khatcha notthab a koithei ding aum tapoi. Hinlah Vannoi hotling Gay Rights thu hi eiho laha seidoh ngam ahi naipon, koimacha in jong aseipoh khapoi. Ajeh chu ‘Bible a chonset ahi’ tia akisei keo hilouva ilah uva Houlamkai ho thu akilah nahlai jeh ahiye. Ahin eiho lah-a Gay/Homo umlou vang ahipoi. Eiho titahlou Gam phabep, tichu Russia, Africa gamkol phabep, chule Muslim gam ho ah jong Gay Rights hi hatah in doudal in aum nalaiye.

 Ahimong in Houlamkai ho kidong leh atamjon Pa-le-Pa kikoi, chule Numei-le-Numei kichen ding hi chonset sangpen khat ahi tia asei diu ahi. Hiche hi Lhumlam gamho a jong ana kiseilou ahi poi. Ireland gam a hi Divorce (nupa kikhen) jeng jong 1995 kum’a bou chu phalna ana um panbep ahi. Akhuti leh eiho lah ajong ol ol in lunggel kikhelna hung um ponte ti nading aum deh poi!

 Gay hohi hoitah a ivetleh apenpiu ahijeh in lungset umtah ahiuve. Amaho hinkho genthei dan hi Manipuri Film ‘Ang Tamo’ in jong hoitah in ana vetsah tan ahi.

 Homo khatchu pasal ahivang a numei hou a ihoupi leh seitheilou khop a kipah jeng ahi. Akhuti leh Homo hojong Pathen sem ahiuvin, society sung a mun kipelou hi adihthei mong nadem? Ahilou leh amaho hi Pathen sem ahipoi tia ilah jeng diu ham?

 Hiche article a iseidoh nom uchu Lhumlam gamho bang a pasal le pasal, chule numei le numei kikoisah ding ti ahipon, Houlamkai hon society phattou nading in abolthei-u (abollou-u) tampi aum nalaiye tijoh ahi. Hijeh hin Houlamkai hon Thuhil hi lung suhto hitalou a mipi santhei ding dol a hilphat ahi tai.

 Masang chun Pathen thusei hon Vangam le Damun thu jengseh aboipi uvin, tahsa lam’a kisinsah ding dan akiha boipi lou jeh in mihem tampi tahsan na in adailha pai jitan ahi. Thuchih in ‘Lungthim damtheina hi tahsa damthei sung a bou um ahi’ ati bang in, tahsa lam lhachom tah khat lhagao lam a ahal jing ding chu thil hahsa ahi. Gay Rights thu boipi ding ti ahideh pon, thu dang dang jong boipi ding tampi aumtai tijoh ahi. Phaicham lah a ding in mingolthu hijong leh tulai khantouna in aphahlou na thinglhang lam a dia Pathen thusei ho tilou aga hil ding umlou ahi.

 Tua Nampi dinmun hi ivet leh Christianity hin hatah a ikaikhom-u ahijeh in Houlamkai ho Thuhil mipi in ahin tahsanlal khah ding hi tijat umtah ahi. Hijeh chun ithuhil houhi mijouse, adeh in lekhahe ho, lahthei jong hileh deisah ahi. Tidan chu, ithuhil houhi ‘rational’ jep ahi angai tai ti ahi. Akhutilou a ‘Number 666’ thu hopou a ikiniel uva mipi i-lung linglao sah jing uva ahileh Houhil ho tahsan na hung lhasam a, hichun Lhagao lam titah lou tahsa lam a iki kankhom nau (emotional integrity) jong ahin tohkhah thei ahi.

Hetding khat chu thinglhang lam’a tuchan a Aadhar-lim kikap ding leh kikap louding thu a boi nalai jong dimset ahi. Hiche hi Houlamkai ho lhahsam na ahi.

Houlamkai hon ihetdiu chu tuchan a mipi in a-thulah pen ihiuvin, seitheilou a mipi/Nampi kaihoipen (chuleh asucheh theipen jong) ihiuve tihi ahi. Hijehchun hiche Aadhar thu ho jengjong iseilhap theilou uva ahileh Gay Rights leh adg. ho ilah-u ahung lhun teng mipi ijat hamkhat hung chavai ding ahi. Achomjep a seidin Houhil ho hi mipi ding’a thulah-lou ahung solou nadiuvin akiman poupou Pathen thusei in kalson da tahen lang; aseithei a lom hobou in sei taleh society damna hiding ahi. Chuleh ‘Dr.’ atah-le-alhem ho thu ihin ha boipi lheh taucin, htoh kilhon hin Houhil hohi atah le alhem lhekhen thei taleu hen Nampi khonung khankhuo semtoh ihi diu ahi.***


Comments

Popular posts from this blog

Mukt Shabd Journal: Is it a Fake Journal?

What have the Meiteis Benefitted through this Conflict?

Narcissistic and Capricious Leadership: Do the Meiteis change their Leaders like one changes clothes?